Welkom
Welkom bij ‘Cirkels, bureau voor oplossingsgericht werken’. Graag informeren wij u over wie wij zijn, wat oplossingsgericht werken voor ons betekent en vooral wat wij daarin voor u kunnen betekenen.
Voor een uitgebreide methodische kennismaking verwijzen wij u naar onze boeken: ‘Oplossingsgerichte hulp- en dienstverlening, Cirkels van empowerment’, waarvan in 2017 de 3de druk verscheen, en ‘De KIM-methode’, uitgekomen oktober 2020.
Een eerste indruk van deze boeken treft u op deze site.
Mocht u willen reageren of als u vragen heeft, neem gerust contact met ons op, wij zullen uw telefoontje of mail zo spoedig mogelijk beantwoorden.
Wie zijn wij?
Wij zijn Wilma van der Vaart en Wim Joosen. In 2012 hebben wij samen ‘Cirkels, bureau voor oplossingsgericht werken’ opgericht.
Vanaf 2006 geven wij trainingen in oplossingsgericht werken, oplossingsgerichte hulp- en dienstverlening, organiseren we oplossingsgerichte teambuildings-bijeenkomsten, geven we oplossingsgerichte coaching en intervisie en begeleiden we organisaties bij het implementeren van oplossingsgerichte werkprocessen.
Wilma van der Vaart
wmvdvaart@gmail.com
Ervaring: Wilma is HR Coach bij WijZijn TraversGroep, organisatie voor maatschappelijk
dienstverlening Westelijk Noord Brabant. Haar drijfveer is het stimuleren van een lerende omgeving waarin...
Lees meer
Ervaring: Wilma is HR Coach bij WijZijn TraversGroep, organisatie voor maatschappelijk
dienstverlening Westelijk Noord Brabant. Haar drijfveer is het stimuleren van een lerende omgeving waarin
kennis wordt gedeeld en waar zij samen met professionals zich inzet voor het in stand houden en verbeteren
van de kwaliteit van hulp- en dienstverlening, om zo van toegevoegde waarde te kunnen zijn voor de cliënt en
de samenleving.
Daarvoor werkte ze 17 jaar als maatschappelijk werker, waar zij naast hulpverlening bij Huiselijk Geweld en
Kindermishandeling, o.a Vrouwenhulpverlening en Pastorale hulpverlening mee vormgaf.
Opleiding:
HBO-MW, Voortgezette Opleiding systeem- en psychotherapie, leerroute Vrouwenhulpverlening,
supervisie en werkbegeleiding bij hulpverlening aan mensen met dissociatieve stoornissen,
HBO-plus competentiegericht coachen, NOAM Oplossingsgericht coachen, opleiding Intern Auditor.
Minder
Wim Joosen
wimjoosenogw@gmail.com
Ervaring: Wim is als hulpverlener, werk/praktijkbegeleider, coördinator en bureauhoofd 23 jaar werkzaam geweest in de jeugdhulpverlening in Amsterdam, Utrecht en Rotterdam.
Als manager...
Lees meer
Ervaring: Wim is als hulpverlener, werk/praktijkbegeleider, coördinator en bureauhoofd 23 jaar werkzaam geweest in de jeugdhulpverlening in Amsterdam, Utrecht en Rotterdam. Als manager en staffunctionaris is hij 18 jaar werkzaam geweest bij Traverse, organisatie voor maatschappelijk dienstverlening Westelijk Noord Brabant.
De drijfveer van Wim heeft alles te maken met empowerment en daarmee het vertrouwen dat mensen als persoon en professional kunnen leren en groeien.
Wim heeft sinds 30 jaar een eigen praktijk als supervisor, intervisor, coach, docent en trainer en is geaccrediteerd leersupervisor bij de Landelijke Vereniging voor Supervisie en Coaching (LVSC) en als geaccrediteerd supervisor bij het Register Vaktherapie.
Opleiding:
HBO-MW, Voortgezette Opleiding MW, Supervisoren Opleiding, Opleiding Gestalt therapeut,
Opleiding Thema Gecentreerde Interactie, Opleiding mediation, Oplossingsgericht werken NOAM,
Leergang organisatie en familie-opstellingen.
Minder
Inmiddels hebben wij voor tal van uiteenlopende organisaties in Nederland en België trainingen, coaching en intervisie
verzorgd waaronder:
- WIJ - MEE - MEEk2 - GGZ
- Centra Jeugd en Gezin
- Zorginstellingen - Thuiszorg
- Steunpunt huiselijk geweld
- Gemeentelijke Sociale Diensten en WMO loketten
- Hogescholen in België en Nederland
- Middelbare scholen
- Voormalig Bureau Jeugdzorg
- Bijzondere Jeugdzorg (België)
- Centrum voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning (België)
- Bureau's Sociaal Raadslieden
-
Sociaal Werk organisaties in het voorliggend veld
- Sociaal Werkers met als vakgebied maatschappelijk werk, welzijnswerk, jeugd- en jongeren, ouderen
- Leidinggevenden en management
- Ondersteunende diensten
- Vrijwilligers
- Staf
- Besturen
Voor diverse organisaties hebben wij inmiddels de leergang ‘krachtgericht werken vanuit een oplossingsgericht
netwerkperspectief’ verzorgd. Een uniek en integraal aanbod van: Oplossingsgericht werken - Sociale Netwerk Versterking - Kind in het Zicht.
Uitgebreide informatie hierover vindt u onder Aanbod bij open inschrijvingen.
Visie
Aan oplossingsgericht werken ligt de visie ten grondslag dat ieder mens zowel over eigen verantwoordelijkheid als over eigen krachten en talenten beschikt die hem in staat stellen keuzes te maken in het leven. Cliënten zijn daarbij zelf de deskundigen van hun eigen ervaringen, hun vragen en toekomst perspectief. Hulpverleners zijn enkel procesbegeleiders en (deskundige) passanten.
Een goede samenwerkingsrelatie tussen cliënt en hulpverlener is daarom essentieel, zodat cliënten, met de bronnen om hen heen, de juiste wegen naar oplossingen kunnen vinden.
Vanuit deze visie staan we optimistisch in de hulp- en dienstverlening en zijn we gericht op een bruikbare, gelijkwaardige samenwerkingsrelatie met de cliënt. We zijn volhardend in het zoeken naar dat wat er goed gaat in het leven van de cliënt en zijn omgeving, omdat we er van overtuigd zijn dat dit de bron biedt voor verandering in de toekomst.
Door het uitstralen van deze verwachting en het stellen van de juiste vragen, krijgt de cliënt de mogelijkheid zijn eigen doelen stapsgewijs te bereiken en bieden we de cliënt hoop op een goede uitkomst.
Oplossingsgericht werken sluit goed aan bij de ‘eigen kracht’ ontwikkelingen in het sociaal werk (Wmo, Welzijn Nieuwe Stijl), bij de generalistische werkwijze en waarden van het sociaal werk.* (databank sociale Interventies/Movisie 2017).
Uitgangspunten
- De cliënt als deskundige van zijn eigen ervaringen, kwaliteiten en toekomstperspectief.
- De professional als deskundige van het proces.
- Systeem- context- en netwerkgericht.
- Oplossingen zijn in voorraad.
- Kleine stappen, grote veranderingen.
- Samenwerking is de motor van de werkrelatie en van het proces.
- Verandering vindt altijd plaats, onze rol is om deze samen met de cliënt te vinden en te versterken.
- Als iets niet werkt, stop er mee, reflecteer en doe iets anders.
- Als iets werkt, ga door en leer het een ander.
- Repareer niet wat niet stuk is.
Steve de Shazer
Werkwijze
Oplossingsgericht werken is een generalistische, praktische, contact- én vraaggerichte methode, waarbij we er vanuit gaan dat mensen altijd ergens voor gemotiveerd zijn. Respectvol, nieuwsgierig en oordeelloos luisteren we naar het verhaal van de cliënt en gaan we op zoek naar de betekenissen die hij geeft aan wat er speelt in zijn leven, zodat hij zich uitgenodigd voelt dit te onderzoeken.
We richten ons niet op wat er niet goed gaat, maar juist op de unieke krachten en sterkten van de cliënt en de netwerken om hem heen. We zijn er van overtuigd dat hier de bron ligt voor verandering: versterken en van de eigen mogelijkheden, autonomie en zelfredzaamheid, ingebed in de omliggende netwerken van familie, vrienden, wijken en buurten.
Oplossingsgericht werken is een krachtgerichte manier van werken die uitstekend past binnen de huidige ontwikkelingen en vragen van deze tijd: doelmatig, effectief, client- en vraaggericht, zo kort mogelijk en met passie voor het vak. Al onze begeleidings- en trainingsactiviteiten bouwen wij integraal op vanuit de vier omschreven methodische invalshoeken:
- Visie en basishouding: de cliënt als deskundige van zijn eigen ervaringen en leven, vragen en perspectieven. De hulpverlener als procesbegeleider vanuit een respectvolle en open houding.
- Samenwerkingstypologiën: de cliënt geeft aan hoe hij met ons wil samenwerken: bezoekers-, klaag- of klanttypisch. Vanuit onze gerichtheid op samenwerken sluiten we aan en werken we vanuit de perspectieven die de cliënt zich stelt.
- Oplossingsgericht kwadrant: met welk mandaat en vanuit welke positie, (voorwaardelijk en gedwongen) werk ik?
- Cirkels van empowerment: vier stappen/fasen in het dynamisch proces van activerende gespreksvoering. Door alles heen op zoek naar positieve uitzonderingen, die er altijd zijn.
Onze werkwijze is eenvoudig en praktisch, context/netwerkgericht. Geschikt voor mensen, professionals die met elkaar samenwerken, in buurten/wijken, op scholen, in de zorg. Voor vrijwilligers, ondersteunende diensten, hulp- en dienstverleners, leidinggevenden en managementteams.
Oplossingsgericht werken is erkend als Effectief volgens goede aanwijzingen door de onafhankelijke Erkenningscommissie Maatschappelijke ondersteuning, participatie en veiligheid. Informatie hierover staat in de databank Effectieve sociale interventies van Movisie. Je vindt de beschrijving via: https://www.movisie.nl/esi/oplossingsgericht-werken.
Het boek is verkrijgbaar via de reguliere boekhandel in België en Nederland
Uitgever: Gompel & Svacina bv.
ISBN: 9-789463-712576
2020
161 blz.
Boek twee: De KIM-methode
Dit boek is een logisch vervolg op ons eerste boek ‘Oplossingsgerichte hulp- en dienstverlening. Cirkels van empowerment’ (zie hieronder).
Ook in dit nieuwe boek ‘De KIM-methode’ vormt de visie en werkwijze van het Oplossingsgericht werken de basis. In dit boek willen wij een antwoord geven op de vele
vragen die er bij sociaal-maatschappelijk werkers leven van wie verwacht wordt dat zij op een
krachtgerichte, generalistische en integrale wijze als casusregisseur oog en oor hebben voor het
individu, het gezin, het netwerk, de wijk, het groter geheel.
We besteden uitgebreid aandacht aan het werken met netwerken en collectieven, de (hulp) bronnen
van de cliënt die altijd en overal aanwezig zijn. Het biedt een handelingsmodel gebaseerd op
Empowerment, Oplossingsgericht werken en Thema Gecentreerde Interactie. Een integraal model
wat de sociaal werker helpt te reflecteren en keuzes te maken in complexe situaties die hij
tegenkomt in de wijk.
De KIM-methode helpt de professional zicht te houden op het individu, het IK én helpt om het WIJ
- het gezin, netwerk, context - te (blijven) zien. Gericht op de Taak die het IK en het WIJ te doen
hebben in de gegeven omstandigheden. Uitgegaan wordt van het principe 1 gezin – 1 plan – 1
regisseur.
De KIM-methode is ook een hulpmiddel om te reflecteren op de verbreding die er plaatst vindt in het
sociaal-maatschappelijk-werk: van individueel naar een meer netwerk- en collectief gerichte manier
van werken. Tevens helpt de KIM-methode het sociaal team te reflecteren op de taken die er liggen
voor ieder persoonlijk en voor het team als geheel.
Sociaal werk is een complex werkveld en een belangrijk onderdeel van een gezonde samenleving.
Het is sterk in ontwikkeling en vraagt om voortdurende bezinning en reflectie. Vaak wordt gehoord
dat maatschappelijk werkers/hulpverleners individuele vragen van cliënten voornamelijk individueel
oppakken en weinig gebruik maken van (informele) netwerken en collectieven. Is dat wel zo? Wat
zijn hun aarzelingen en wat kunnen daarvoor dan goede redenen zijn?
Wanneer er te veel gefocust wordt op individuele hulpverlening – die overigens op terechte gronden
kan plaatsvinden –, is het risico groot dat aanwezige hulpbronnen rondom het individu niet in beeld
komen. Een gemiste kans. De sociaal-maatschappelijk werker kan dus actief bijdragen aan het tot
stand komen van meer verbinding tussen individu en zijn sociale omgeving.
De auteurs hebben op basis van hun visie, hun ervaringen en een combinatie van bestaande
theorieën zoals Empowerment, Oplossingsgericht werken, Sociale Netwerk Versterking en Thema
Gecentreerde Interactie, een werkbare methodiek ontworpen om de overgang van individueel naar
meer collectief werken mogelijk te maken. Uiteindelijk hebben ze een route bewandeld naar een
nieuwe methodiek: de KIM-methode.
- Inleiding
- Pad 1. Start van de reis
- Pad 2. Krachtgericht werken – de KIM-methode
- Pad 3. Deelnemers aan de reis
- Pad 4. Een weerbarstige praktijk
- Pad 5. De tweede dimensie
- Pad 6. De kaart is niet het gebied
- Pad 7. Een krachtgericht en duurzaam handelingsperspectief
- Pad 8. Krachtgericht, integraal en netwerkgericht hulpverlenen bij signalen van (on)veiligheid, een casus
- Pad 9. Aangekomen op de plaats van bestemming
- Dankwoord
- Literatuurlijst
Het boek is verkrijgbaar via de reguliere boekhandel in België en Nederland, of rechtstreeks via de uitgever:
gompel-svacina.eu en direct bij Bol.com.
Het boek is verkrijgbaar via de reguliere boekhandel in België en Nederland
Uitgever: Garant uitgevers
ISBN: 978-90-441-3200-7
Derde druk september 2017
198 blz.
Boek één: Cirkels van empowerment
Dit boek, waarvan in augustus 2017 de 3de druk verscheen, beschrijft onze visie en methode over hulp- en dienstverlening binnen de context van een veranderende kijk op hulp- en dienstverlening in het voorliggende veld en sluit aan op wat in onze ogen hierbij werkelijk van belang is:
- Krachtgericht op basis van empowerment
- Generalistisch, doel- en resultaatgericht
- Samenwerkingsgericht met cliënten en hun netwerken/hulpbronnen
- Vrijwillig waar het kan, sturend waar het moet
- Kortdurend, zo kort mogelijk
Praktijkervaringen laten zien dat veel sociaal werkers de methode enthousiast en veelvuldig gebruiken en integreren in hun generalistische manier van werken. Onderzoek laat significante verbeteringen zien in bereikte doelen* (databank sociale Interventies/Movisie 2017).
‘Oplossingsgerichte hulp- en dienstverlening’ beschrijft de oplossingsgerichte methode 'Cirkels van empowerment' met de daarbij behorende visie, attitude, vaardigheden en praktijkkennis. Dit alles is onlosmakelijk met elkaar verbonden, want het toepassen van de methode is wat ons betreft geen trucje!
Het boek is hoofdzakelijk geschreven voor hulp- en dienstverleners in het voorliggend veld en in de geïndiceerde zorg die werken met diverse problematieken en doelgroepen in vrijwillig en minder vrijwillig kader. Daarnaast kan het leidinggevenden, werkbegeleiders, coaches, studenten en docenten ondersteunen om naast de hulpverleners een sleutelrol te vervullen in innovatie van de hulpverlening en het werken aan individueel en collectief welzijn.
De methode van dit boek is vanuit haar visie en door haar opzet breed toepasbaar. Met deze methode krijgen professionals een instrument in handen waarmee zij in een brede waaier samen kunnen werken aan zowel individueel als collectief welzijn. Dit boek biedt een leidraad aan professionals en organisaties om daar een nieuwe weg in te vinden.
Het gaat over empowerment van cliënten; het kan niet anders dan dat het dan ook gaat over empowerment van professionals. Wij streven een ontwikkeling na van ‘de hulp- en dienstverlener nieuwe stijl’, die versterkt wat er is, zowel individueel als collectief. Die verbindt wat verbroken is, die richting geeft aan nieuwe perspectieven en erop af gaat als dat nodig is.
- Voorwoord
- Situering
- Inleiding
- 1 Oplossingsgericht hulpverlenen
- 1.1 Oplossingsgericht hulpverlenen
- 1.2 Ontwikkelingen in maatschappelijk werk en hulpverlening
- 2 Methode
- 2.1 Visie
- 2.2 Basishouding
- 2.3 Basisvaardigheden
- 2.4 Interactie-en samenwerkingstypologie
- 2.5 Four Solution Focused Competencies Model
- 2.6 Cirkels van empowerment
- 3 Praktijk
- 3.1 Begeleiding van cliënten met depressieve klachten
- 3.2 Psychosociale Hulpverlening bij Schulden (PHS)
- 3.3 Omgangsbemiddeling bij ouderschapsreorganisatie
- 3.4 Outreachend werken bij huiselijk geweld en kindermishandeling
- 4 Breder Perspectief
- 4.1 Oplossingsgerichte hulpverlening in een breder perspectief
- 4.2 Conclusies
- Geraadpleegde literatuur
- Trefwoordenregister
- Bijlage: slak tegen mier
Citaat van de inleider Dr. E. Sulkers kinder- en vertrouwenssarts:
Wilma van der Vaart en Wim Joosen hebben met dit manuscript een prestatie van formaat neergezet. Naast hun drukke werkzaamheden als trainers en implementatiebegeleiders bij Traverse en andere organisaties voor maatschappelijk werk, hebben ze de tijd gevonden om een boek te schrijven over de praktische toepassing van het oplossingsgericht werken in een organisatie voor Algemeen Maatschappelijk Werk.
Nuttig, omdat er nog veel te weinig literatuur vanuit de praktijk is over het oplossingsgericht werken in de eerste lijn. De vele voorbeelden en gespreksfragmenten uit dit boek zijn uitgebreider dan volgens mij tot nu toe verschenen is in de Nederlandse literatuur.
Met name nieuw voor het maatschappelijk werk is de toepassing van de vier competenties (sturen, trainen, instrueren en helpen) uit het Four solution focused competencies model (4-SFC) van Visscher en Schlundt Bodien, ontworpen voor oplossingsgericht management. Hiermee wordt meteen duidelijk dat maatschappelijk werk verder gaat dan helpen en zich ook begeeft op het vlak van werken met ‘drang’ in
opdracht van bijvoorbeeld Bureau Jeugdzorg of het Veiligheidshuis. Van der Vaart en Joosen weten heel goed aan te geven hoe de werker oplossingsgericht en tegelijkertijd met enige mate van drang kan werken, juist door zich te realiseren binnen welke competentie van het 4-SFC model wordt gewerkt. Een zeer belangrijke bijdrage denk ik aan de literatuur ten behoeve van maatschappelijk werkers in bijvoorbeeld
het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) dat in het kader van de ‘kanteling’ van de Jeugdzorg steeds meer met risicovolle situaties uit de voeten moet kunnen.
Het boek is verkrijgbaar via de reguliere boekhandel in België en Nederland, of rechtstreeks bij de uitgever:
www.garant-uitgevers.be of www.garant-uitgevers.nl en direct bij Bol.com
Aanbod
De trainingen, workshops en begeleiding zijn bedoeld voor professionals en vrijwilligers in het vrij
toegankelijk veld, die werken met doelgroepen vanuit een vrijwillig en een minder vrijwillig kader.
Oplossingsgericht werken is voor meerdere actoren aantrekkelijk:
- Cliënten worden meer zelfredzaam omdat vooral gefocust wordt op wat werkt.
- Cliënten waarderen deze positieve benadering als een manier die hen in een betrekkelijk korte tijd in staat stelt zelf de oplossingen te kiezen die bij hen passen en voor hen werken.
- Er is minder "terugval" omdat cliënten in samenwerking met hun omgeving geleerd hebben zelf hun vragen en moeilijkheden op te lossen.
- Professionals geven aan het werk als lichter en prettiger te ervaren. Verantwoordelijkheden zijn beter verdeeld.
- Voor professionals die nieuwe inspiratie willen opdoen in het ontwikkelen van een werkwijze die hen expert maakt van het proces en de cliënt expert laat over de inhoud van zijn eigen leven en perspectieven.
- Een visie en werkwijze waarmee professionals zich kunnen positioneren binnen de vragen en verwachtingen van deze tijd en hen terugbrengen naar de basis van het beroep; mensen leren zichzelf en elkaar te helpen.
- Organisaties rapporteren een positieve (leer) cultuur waarin bureaucratische processen tot een minimum beperkt worden en op een meer doelgerichte, creatieve en effectieve wijze met elkaar wordt samengewerkt.
Voor ons recent aanbod wat betreft de "leergang krachtgericht werken vanuit een oplossingsgericht netwerk-perspectief", kunt u hier de brochure downloaden.
- Training oplossingsgerichte hulp- en dienstverlening voor professionals die werken vanuit een vrijwillig of minder vrijwillig kader in het voorliggend
veld en in de geïndiceerde zorg
- Training oplossingsgericht werken voor welzijnswerkers
- Trainingen op het gebied van oplossingsgericht werken voor bijvoorbeeld klantmanagers bij de sociale dienst, woonbegeleiders bij een woningstichting, docenten middelbaar en hoger onderwijs, thuisbegeleiders, groepsleiders
- Training Krachtgericht Coachend Leidinggeven
- Training Kracht- en Oplossingsgericht Coachen
- Coachen van (wijk/buurt/WMO) teams, afdelingen
- Verzorgen van workshops en teambuilding
- Individuele en groepsgerichte oplossingsgerichte werkbegeleiding, intervisie, coaching en supervisie
Alle trainingen kunnen in-company gegeven worden en worden in nauw overleg met de betreffende organisatie op maat gemaakt.
- Kennismakingsworkshop oplossingsgericht werken
- Oplossingsgericht werken voor vrijwilligers
- Hulpverlenen vanuit een niet-vrijwillig kader, outreachend werken
- Werken met ‘ongemotiveerde’ cliënten
- Doel- en resultaatgericht werken
- Implementatie oplossingsgericht werken binnen organisaties
Behalve voor de eerste is het voor de andere workshops nodig dat deelnemers al een basiscursus oplossingsgericht werken/hulpverlenen hebben gevolgd.
In samenwerking met de MEE plus groep en bureau ‘Kind in het Zicht’ hebben wij een unieke leergang ontwikkeld:
Krachtgericht werken vanuit een oplossingsgericht netwerk-perspectief.
Drie modulen van ieder twee dagen komen hier in een samenhangend geheel aan bod:
- Oplossingsgericht Werken
- Sociale Netwerk Versterking
- Veilig Samen Bouwen
Met deze leergang willen wij een aanbod doen dat aansluit op de vragen van professionals in deze tijd.
Algemeen doel van deze leergang:
- Deelnemers maken integraal kennis en hebben inzicht verworven in de visie, kernwaarden en uitgangspunten van Oplossingsgericht Werken, Sociale Netwerk Versterking en Kind in 't zicht.
- Deelnemers maken een overgang (paradigmaverschuiving) van probleem- naar oplossingsgericht denken en werken, niet de klachten en het verleden staan centraal maar de krachten van mensen als brug naar een perspectief biedende toekomst.
- Deelnemers begrijpen intrinsiek het kantelingsprincipe van hulpverlener naar procesbegeleider en leren klant-, kracht-, vraag- en contextgericht te werken; van zorgen voor naar zorgen dat.
- Deelnemers begrijpen het belang en kunnen werken vanuit eigenaarschap, het delen van perspectieven, eigen kracht, eigen regie en sociaal kapitaal.
- Aan het eind van deze leergang zijn de deelnemers in staat om in zaken waarin veiligheid van kinderen en jeugdigen in gevaar komt, samen met het netwerk de zorgen en krachten inbeeld te brengen, om vervolgens op basis van deze inventarisatie tot een gezamenlijk veiligheidsplan te komen. Ook in situaties waarin er sprake is van drang.
U kunt hier de brochure downloaden.
Wij ondersteunen en adviseren u bij diverse vraagstukken aangaande: inhoud, proces, noodzakelijke voorwaarden en condities, en implementatie van oplossingsgericht werken in uw organisatie.